เปิดสาเหตุมะเร็งผิวหนัง อาการเป็นอย่างไร รักษาได้หรือไม่

แม้ว่าที่ผ่านมา มะเร็งผิวหนังอาจพบได้ไม่บ่อยในประเทศไทย แต่จากการที่ My mate nate ยูทูเบอร์ชื่อดังชาวอเมริกัน ประกาศว่าตนเองป่วยเป็นโรคมะเร็งผิวหนังจนต้องเข้ารับการผ่าตัด ก็ทำให้สังคมเกิดการตื่นตัวเกี่ยวกับมะเร็งชนิดนี้มากขึ้นว่ามีสาเหตุจากอะไร มีอาการแบบไหน และสามารถป้องกันได้หรือไม่

สาเหตุโรคมะเร็งผิวหนัง

มะเร็งผิวหนังเกิดจากเซลล์ผิวหนังที่มีการแบ่งตัวและเจริญเติบโตผิดปกติ จากเซลล์ผิวหนังก็กลายเป็นเซลล์มะเร็ง โดยมีปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ เช่น การสัมผัสกับแสงแดด พันธุกรรม มีแผลเรื้อรังที่ไม่หายบริเวณผิวหนัง หรือมีไฝขนาดโตขึ้น สีและรูปร่างเปลี่ยนแปลงไป

มะเร็งผิวหนังเป็นมะเร็งที่เจริญช้าๆ อย่างไร้ทิศทาง มีการแพร่กระจายไปทางกระแสเลือดและต่อมน้ำเหลืองน้อยมาก มักพบบริเวณศีรษะ ประมาณ 80-90% และที่ใบหน้า 65% ได้แก่ ตา หู จมูก การรักษามะเร็งผิวหนังจะได้ผลดีถ้าพบในระยะแรกเริ่มมีอาการ

มะเร็งผิวหนังสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ดังนี้

1. มะเร็งผิวหนังที่เกิดจากเซลล์ผิวหนัง แบ่งออกเป็น 2 ชนิด ได้แก่

• มะเร็งผิวหนังชนิดเบเซลเซลล์ (basal cell carcinoma) พบมากเป็นอันดับ 1 ของมะเร็งผิวหนังทั้งหมด เกิดจากความผิดปกติของชั้นเบเซลเซลล์ พบได้ในบริเวณผิวหนังที่สัมผัสกับแสงแดดเป็นระยะเวลานาน หรือเคยมีผิวไหม้แดด มะเร็งชนิดนี้พยากรณ์โรคค่อนข้างดีและจะลุกลามช้า
• มะเร็งผิวหนังชนิดสเควมัสเซลล์ (squamous cell carcinoma) พบมากเป็นอันดับ 2 ของมะเร็งผิวหนังทั้งหมด ซึ่งเกิดจากความผิดปกติของผิวหนังทั่วไป หากไม่ได้รับการรักษาหรือปล่อยทิ้งไว้มีโอกาสที่จะลุกลามไปยังอวัยวะอื่นๆ ที่อยู่ข้างเคียงได้

2. มะเร็งผิวหนังชนิดเมลาโนมา (melanoma)

เปิดสาเหตุมะเร็งผิวหนัง อาการเป็นอย่างไร รักษาได้หรือไม่

มะเร็งผิวหนังที่พบได้น้อยแต่มีความรุนแรงมากที่สุด เกิดจากความผิดปกติของเซลล์สร้างเม็ดสี การรับรังสียูวีของแสงแดดหรือมีผิวไหม้แดด มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งชนิดนี้ และไฝที่มีขนาดใหญ่ขึ้นจนเปลี่ยนรูปร่างไปก็ต้องระวัง และรีบมาตรวจ

อาการมะเร็งผิวหนัง

1. มีตุ่มหรือก้อนนูน
2. ผิวแตกออกเป็นแผล มีสะเก็ด เลือดออก บางรายอาจเจ็บร่วมด้วย
3. ไฝโตเร็วกว่าปกติ มีสีและรูปร่างปลี่ยนไป ขนาดใหญ่ขึ้นกว่า 6 มิลลิเมตร
4. มีผื่นเรื้อรังกลายเป็นเนื้อนูนรักษาไม่หาย

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดมะเร็งผิวหนัง

• โดนแดดจัดเป็นเวลานาน เช่น ทำงานกลางแจ้ง ชอบอาบแดด
• คนผิวขาวหรือผิวเผือก
• คนในครอบครัวมีประวัติเป็นมะเร็งผิวหนัง
• สัมผัสสารหนู
• ผิวที่ได้รับการฉายรังสี
• มีไฝหรือขี้แมลงวันมากผิดปกติ
• สูบบุหรี่เป็นประจำ
• เป็นแผลเรื้อรังไม่หายบริเวณผิวหนังนานกว่า 3 เดือน
• ภูมิคุ้มกันบกพร่อง

ภาพจาก iStock

มะเร็งผิวหนัง รักษาได้ไหม

แม้มะเร็งผิวหนังจะเป็นโรคที่ดูน่ากลัว แต่เมื่อเทียบกับมะเร็งชนิดอื่นแล้วพบว่ามีการพยากรณ์โรคค่อนข้างดี หากคนไข้มาพบแพทย์เร็วและเริ่มการรักษาไว โอกาสหายจากโรคมีสูงเกือบ 100% วิธีการรักษามาตรฐานคือ การผ่าตัด เพราะมีโอกาสเป็นซ้ำน้อยที่สุด หลังการผ่าตัดคนไข้ต้องมาพบแพทย์เพื่อติดตามอาการอย่างต่อเนื่องอย่างน้อย 5 ปี สำหรับคนไข้ที่มีข้อห้ามในการผ่าตัด แพทย์จะใช้การรักษาด้วยวิธีอื่นแทน เช่น การพ่นเย็น การใช้ยากระตุ้นภูมิคุ้มกัน หรือใช้เลเซอร์จี้

วิธีป้องกันมะเร็งผิวหนัง

• หลีกเลี่ยงแสงแดด ควรใส่หมวก กางร่ม และทาครีมกันแดดในปริมาณที่เพียงพอ หากต้องทำกิจกรรมกลางแจ้งควรทาซ้ำทุก 2 ชั่วโมง
• หมั่นสังเกตอาการหากเป็นกลุ่มเสี่ยง เช่น คนผิวขาว ตาฟ้า ผมแดง คนไข้ที่รับประทานยากดภูมิคุ้มกัน มีประวัติฉายแสง รังสี หรือมีคนในครอบครัวมีประวัติโรคนี้
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารเคมี หรือการดื่มน้ำที่ปนเปื้อนสารหนู

ภาพจาก iStock

อย่างไรก็ตาม โรคมะเร็งผิวหนังไม่ใช่โรคที่น่ากังวลมากนักเมื่อเทียบกับมะเร็งชนิดอื่นๆ เนื่องจากอยู่ภายนอกร่างกายจึงสามารถสังเกตอาการและความผิดปกติได้ง่าย หากได้รับการตรวจวินิจฉัยและทำการรักษาแต่เนิ่นๆ ก็สามารถหายขาดได้

ข้อมูลอ้างอิง: คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี, คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล